Ni JHIO JAN NAVARRO

Ang Tuyaw sa Siyudad

I.
Wala sang habak, sang panabîtábì, sang pangadi nga makasarang magsagang sa tuyaw sang unod sa siyudad nga tuman kapaang apang mayami kon hapulason. Ang lawas angingipot nga ginasuláy sang patay-siga nga bombilya, maya-pula sa luyo sang masinulugton nga paon. Tuman kalaba nga siod ang mga dalanon nga ginkatad sa wayang nga sementado.

II.
Mariit ang mga yuhum sa sírum – ang mga pasiplat, ang mga pangilay, ang mga kalimutaw nga nagalanat. Bagat ang mga panitsit sa dulom. Makapatindog balahibo ang mga panihol, ang mga hutik, ang mga kuhit. Mahimo makasalapay bisan sa pinakahapaw nga pagdapat sang panit sa panit, sang bulbul sa bulbul. Mahubag, mabanog ang kinatawo bisan nga ang ihi wala magsumpit sa bungsod nga madugay na ginlukat ukon sa lunok nga sadto pa ginpapas agud ang sadsaran sang siyudad mapasad.

III.
Masugod sa langaang tubtub mangin tuman ka taas nga hilanat. Ang alibyo yara nahamtang sa paghigda-kaya, pagpatumbaya. Pagbaton. Kag kadungan sang pag-agay sang tuman ka pilit nga bahulay, bayaan sang dungán ang nagaaliwasa nga lawas. Magabawod, magaliad, antes magkanay angay sa balud nga ginalabugay sang indi makita nga kamot sang ugsad.

IV.
Sa mation-tion maumpawan ang tuyaw sang unod bangud sa hampol indi sang buyo kag kasla, sa hapulas indi sang lana, sa tayhup indi sang luy-a.

V.
Sa mation-tion maumpawan ang tuyaw sang unod. Ang kauhaw mapalong kadungan sang pagpuswak, pagtubod. Kag samtang nagaamat-amat sákò ang panirbato sang mga salakyan luwason sang silaw sang sanaaw sa gátud sang patay-siga nga bombilya ang angingipot súbung nga ang maya makabúhì sa siod sa paglimunaw sang mga paon.

VI.
Ang tuyaw magasohot balik sa lipod sang mga nagaalalsa nga landong. Magahulat sa liwat nga pagsamo sang katugnaw kag kadulum agud magbutwa kag maghólon sa lawas nga tuman ka gabok.

Ang Pispis sa Siyudad

Nagahapon
sa sanga nga nagapamunga
sang pula kag nagaigpat-igpat
nga bombilya.

Nagalanton sa lipod
sang mga landong
sang kagab-ihon kay
makabulungol ang dalanon
kon aga.

Nagapamugad
sa nagkalain-lain nga haligi
kag atop apang wala
nagabilin sang itlog.

Ang pispis sa siyudad
ang nagapalapit sa siod
kag ang pinakaulihi abot
amo ang makatuka
sang pinakadamo nga ulod.

Dagâ

Inday, ngaa sa iya pagwa
sa inyo ganhaan kag pag-usoy
sang banas padulong sa dalan,
nagtulo man ang dugo gikan
sa mata nga nagmuklat
sa imo aliwatan?

Saksi kami sa imo walay paslaw
nga paghalad sang luha kag bahulay
sa ginaanay nga altar sang inyo gugma
nga iya lamang ginasabat sang mga
pagpamalibad kag kul-aw nga panaad

Sang ikaw nagtiyabaw,
Wala ka gane niya ginbalikdan.
Nagakaangay pa gid ayhan
nga ang iya pagpangayaw
sa butkon kag hita sang iban,
imo dagâan?

Jhio Jan Navarro hails from Bags City, Negros Occidental, where he attended the Ramon Torres Ma-ao Sugar Central National High School. He studied Psychology at the University of the Philippines Visayas in Miagao. His poems have been published in Bulatlat, Revolt Magazine, Voice and Verse Magazine, and the Philippines Graphic.